Maandag 08 November 2004 in categorie Klein Proza
Onlangs vond ik bij het opruimen een stapeltje kleine dunne boekjes. Het waren deeltjes uit de AO-reeks. Dat ‘AO’ staat voor Actuele Onderwerpen. Duizenden zijn er in de loop der jaren (sinds 1936) van verschenen en ze voorzagen ontegenzeglijk in een behoefte. Ook bij mij. Als puberale jongeling dorstte ik naar kennis, op voorwaarde dat ik daar niet al teveel energie in hoefde te steken. In dat opzicht was de AO-reeks voor mij een uitkomst.
In zestien bladzijden op A5-formaat werd ik door de één of andere doctorandus wekelijks bijgepraat over een belangrijk onderwerp. Dat was maar wát handig, want voor een luttel bedrag had je dan óók meteen een mening. Zo zat ik tijdens verjaardagsconversaties tenminste niet met de mond vol tanden. Integendeel, het gezelschap luisterde ademloos hoe verbluffend goed ik was ingevoerd in allerhande maatschappelijke, culturele en politieke kwesties. Ik vertelde er natuurlijk niet bij dat mijn zojuist gehouden gewichtige verhandeling over Salvador Dali compleet was nagewauweld uit het AO-deeltje dat ik diezelfde middag uit de brievenbus had gevist.
Lees verder...
Zondag 07 November 2004 in categorie Observaties & Kritische beschouwingen
De moord op een kunstenaar uit religieuze of politieke motieven is gelukkig zeldzaam. Bij de moord op Theo van Gogh moest ik echter denken aan de dodelijke aanslag op de schrijver A.M. de Jong (1888-1943), ondermeer auteur van de bekende en nog steeds veel gelezen romans
Frank van Wezels Roemruchte Jaren en
Merijntje Gijzen. De Jong was een socialistisch schrijver die op 18 oktober 1943 door twee Nederlandse SS-ers werd doodgeschoten in de deuropening van zijn huis in Blaricum.
De moord vond plaats in het kader van de zogeheten 'Silbertanne'-acties, executies die door doodseskaders werden uitgevoerd als vergelding voor door het Nederlandse verzet gepleegde aanslagen. De buurman van De Jong, een NSB-er, was twee dagen eerder zelf het doelwit was geweest van een aanslag. Als repressaille schoten twee leden van de zogeheten Germaanse SS de schrijver door de nek. Frappant detail is hier de naam van één van de moordenaars: L. Th. van Gog.
Vaker komt het voor dat schrijvers/kunstenaars zèlf moordenaar zijn. Bekend op dit punt zijn de dichter Gerrit Achterberg en de schrijver Richard Klinkhamer. Wanneer we verder teruggaan in de geschiedenis komt alweer een opvallende naam bovendrijven. De vroegst bekende moordende schrijver beroofde in 1775 te Amsterdam zijn voormalig vriendin Anna Smitshuizen met een mes van het leven. Zijn naam: Johannes Bartholomeus Ferdinandus van Goch.
Vrijdag 05 November 2004 in categorie Opinie
Cineast Theo van Gogh is vermoord door een extremistische islamiet van Marokkaanse afkomst. Dit gruwelijk feit plaatst direct de islam en de Marokkanen in Nederland op de schopstoel, in het centrum van de verontwaardigde discussie. Begrijpelijk, maar tot dusver weinig constructief. Het land zint op een antwoord op de beestachtige daad. Liefst een antwoord dat voluit recht doet aan de algemene verontwaardiging. "Keiharde maatregelen!", roept de één, "de boel bij elkaar houden', maant de ander. Het islamitisch deel van de bevolking haast zich te verklaren dat de islam een godsdienst van liefde is en dat een dergelijke daad een schande is voor de oprechte moslim. Het zijn allemaal geen antwoorden die veel zoden aan de dijk zetten. De werkelijk juiste antwoorden nemen meer tijd.
Niet geslaagd
Laat ik vooropstellen dat fanatiek extremisme een dusdanig beperkte beleving heeft van de werkelijkheid dat er weinig tegen te ondernemen valt. Het nuttigste dat we kunnen doen is de voedingsbodem ervoor zo schraal mogelijk houden. Daartoe moet autochtoon Nederland, dat uiteraard nog voornamelijk de dienst uitmaakt, eens goed bij zichzelf te rade gaan of het politiek en sociaal klimaat binnen de dijken wel voldoende gunstig is voor werkelijke integratie. Momenteel is het antwoord daarop mijns inziens nee. Want werkelijke integratie betekent: je thuisvoelen in en betrokken voelen op een land. Zelfs na enige tientallen jaren zijn wij er nog niet in geslaagd om nieuwkomers het gevoel te geven dat ze erbij horen. Beter gezegd: hun een reden te geven om erbij te willen horen.
Lees verder...
Donderdag 04 November 2004 in categorie Incrowd: over webloggen
Door alle tragische gebeurtenissen van de afgelopen dagen (Van Gogh vermoord, Bush weer president) was er niet echt een kies moment om de schijnwerpers op mijzelf te richten. Uw eigenste (volgens sommigen) irritant ijdele en arrogante Verbal Jam is namelijk zomaar geïnterviewd door weblogmagazine
About:blank.
Maar nu ook de reeds hersendode Arafat (inkoppertje: was hij dit niet al jaren?) op het punt staat de eeuwige intifada aan te vangen moet ik er toch maar eventjes snel tussendoor. Anders komt het er niet meer van en dat zou natuurlijk eeuwig zonde zijn, een diepe dip voor mijn vermeende ijdelheid.
Woensdag 03 November 2004 in categorie Ergernis, Woede of Frustratie
Het is typisch zo'n 'day after'. Je staat op met het gevoel dat de wereld nòg vier jaar door een olieboer gerund gaat worden en inderdaad, het ziet er ernstig naar uit. Je staat bovendien op met de beklemmende gedachte dat iedereen met een mening die sommige ambassadeurs van Allah niet aanstaat z'n leven niet meer zeker is. En inderdaad, het ziet er somber uit. Een dikke mist hangt als nog lang niet opgetrokken kruitdamp over de stad.
Uit de spaarzame informatie die justitie vrijgeeft komt het beeld naarvoren van een goed voorbereide aanslag op Van Gogh. Uit betrouwbare bron vernam ik dat de dader bij het verlaten van het Oosterpark zijn pistool opnieuw heeft staan laden. Hier is iemand tot de tanden gewapend op pad gegaan. Er lijkt dus geen sprake van een dader die impulsief in een vlaag van woede een pistool uit een keukenlaatje heeft gegraaid. Dit is een georganiseerde terechtstelling, de doodstraf voor degene die het Islamitisch opperwezen heeft beledigd.
Valt politiek-religieus fanatisme nog wel onder de vrijheid van godsdienst? Zou het niet strafbaar moeten zijn? Iets zegt mij dat wij het daar met z'n allen dringend over moeten hebben. Als dat nog mag tenminste...
Dinsdag 02 November 2004 in categorie Opinie
De moordenaar van Theo van Gogh is een Marokkaans-Nederlandse man van 26 jaar. Hij draagt een zwarte djallabba en een zwarte baard. Daar hoort de gedachte bij dat hij een Moslimfundamentalist is. Hij heeft de cineast vermoord vanwege diens harde opvattingen over de Islam. Dat is allemaal nog niet officieel bevestigd, maar de televisie zegt en suggereert het. Het beeld is de waarheid. Een beeld van een waarheid die inbrandt in de geest.
Wanneer dit beeld uiteindelijk ook de echte waarheid zal blijken te zijn, desnoods min of meer, is de polarisatie tussen moslims en niet-moslims weer een paar flinke stappen verder. "Houd het hoofd koel," zegt de minister-president. Tegelijk weet hij dat hij een roepende in de woestijn is. Indien de moordenaar Theo van Gogh inderdaad vermoordde om zijn ferme uitspraken tegen de Islam, haalt zijn slachtoffer postuum tevreden rokend zijn gelijk. Dat is de tragiek van de moordenaar die zijn opponent het zwijgen op wil leggen.
Maar Theo van Gogh had geen gelijk. Hij zette een hele bevolkingsgroep met enkele krachtige
oneliners in de hoek van de achterlijken, de primitieven en de geitenneukers. Maar hij mocht het zeggen, want er waren voldoende redelijke argumenten om dat ongelijk aan te kunnen tonen. De moordenaar kon niets anders tegenwerpen dan beestachtig geweld. Vooralsnog lijkt hij erop dat hij Theo van Gogh de keel afsneed, diens lichaam vol kogels pompte en hem zijn slotargument op een briefje gaf. Dat briefje werd Van Gogh nog eens bloederig met een mes in de buik gepind. Einde discussie, denkt de dader.
Inderdaad, einde discussie. Want dik kans dat er van nu af niet meer wordt gediscussieerd, maar gevochten. Intussen heeft hij evenals Van Gogh -maar op nog indringender wijze- de hele Islamitische cultuur gestigmatiseerd als een groep barbaren van ver voor de middeleeuwen, een groep die niets te zoeken heeft in onze maatschappij. Wat zullen ze daar blij mee zijn. Echt een waardevolle bijdrage aan het integratieproces.
Aan de andere kant van de oceaan gaan presidentsverkiezingen tot dusver ongemerkt aan ons voorbij. Daar wordt onderwijl bepaald of de fundamentalist Bush het nog vier jaar mag opnemen tegen de fundamentalist Bin-Laden. Beiden hebben de verhoudingen tussen miljoenen wereldburgers op scherp gezet. Vele duizenden onschuldige mensen worden in Irak over de kling gejaagd. Het gehele spectrum aan wreedheid trekt langs de camaralens, van slimme bommen tot beestachtige onthoofding. Slecht voorbeeld doet slecht volgen. De eerste walgelijk bloederige misdaad is vandaag in Nederland geimporteerd. Ze worden bedankt. Echt een waardevolle bijdrage. Het hoofd is koel, maar het bloed kookt.
Dinsdag 02 November 2004 in categorie Media
Enige dagen geleden gebruikte ik hem nog in een ludiek voorbeeld voor het '
Stijlloos Stijlboek', vanmorgen werd ik opgeschrikt door het ontstellende bericht dat Theo van Gogh voor het Stadsdeelkantoor Oost in Amsterdam is
doodgeschoten. De dader is gearresteerd. Getuigen beweren dat er een brief met teksten in Arabisch schrift op Van Goghs buik is gevonden. Het is te hopen dat dit onjuist is, anders krijgt de Islamitische gemeenschap het nog knap moeilijk.
Ik moest verder onmiddellijk denken aan het satirische stukje dat ik een dag voor de moord op Pim Fortuyn schreef. Het was getiteld: '
De laatste vragen voor Fortuyn'. Vooral die titel kwam door de gebeurtenissen daarna in een bijzonder wrang daglicht te staan. Net als nu dat stukje met Van Gogh. Op deze manier is satire niet leuk meer...
Opvallend is trouwens dat de servers van de internetmedia niet werkelijk zijn berekend op dit soort gebeurtenissen. Vanaf het moment dat het nieuws bekend werd waren de sites van de Telegraaf, lokale omroep AT5, Nu.nl en Het Parool niet bereikbaar.
