Antwoord aan de moslimbroeders

Vrijdag 05 November 2004 in categorie Opinie

Cineast Theo van Gogh is vermoord door een extremistische islamiet van Marokkaanse afkomst. Dit gruwelijk feit plaatst direct de islam en de Marokkanen in Nederland op de schopstoel, in het centrum van de verontwaardigde discussie. Begrijpelijk, maar tot dusver weinig constructief. Het land zint op een antwoord op de beestachtige daad. Liefst een antwoord dat voluit recht doet aan de algemene verontwaardiging. "Keiharde maatregelen!", roept de één, "de boel bij elkaar houden', maant de ander. Het islamitisch deel van de bevolking haast zich te verklaren dat de islam een godsdienst van liefde is en dat een dergelijke daad een schande is voor de oprechte moslim. Het zijn allemaal geen antwoorden die veel zoden aan de dijk zetten. De werkelijk juiste antwoorden nemen meer tijd.

Niet geslaagd
Laat ik vooropstellen dat fanatiek extremisme een dusdanig beperkte beleving heeft van de werkelijkheid dat er weinig tegen te ondernemen valt. Het nuttigste dat we kunnen doen is de voedingsbodem ervoor zo schraal mogelijk houden. Daartoe moet autochtoon Nederland, dat uiteraard nog voornamelijk de dienst uitmaakt, eens goed bij zichzelf te rade gaan of het politiek en sociaal klimaat binnen de dijken wel voldoende gunstig is voor werkelijke integratie. Momenteel is het antwoord daarop mijns inziens nee. Want werkelijke integratie betekent: je thuisvoelen in en betrokken voelen op een land. Zelfs na enige tientallen jaren zijn wij er nog niet in geslaagd om nieuwkomers het gevoel te geven dat ze erbij horen. Beter gezegd: hun een reden te geven om erbij te willen horen.

Favoriet
Wanneer ik me concentreer op de van oorsprong Marokkaanse bevolkingsgroep is de situatie aldus. Veruit de meeste Marokkanen voelen zich cultureel en emotioneel nog voornamelijk verwant met de Arabische wereld, hoewel zij daar strikt genomen niet eens toe behoren. In de praktijk kiezen zij bijvoorbeeld in het Midden-Oosten conflict partij vóór de Palestijnen, in de kwestie Afghanistan en Irak beleven zij de Verenigde Staten als de vijand, wanneer Nederland tegen Marokko voetbalt is Marokko hun favoriet, bij elke onenigheid in de wereld waarbij een islamitisch land is betrokken ligt hun sympathie bij de 'moslimbroeders'.

Rolmodel
De oorzaak daarvan ligt voor een belangrijk deel in het feit dan Nederland er niet in slaagt een rolmodelfunctie te vervullen voor de alhier woonachtige Marokkanen en andere allochtonen. De Nederlandse regering schikt zich bijvoorbeeld vrijwel kritiekloos naar de politiek van de Verenigde Staten. Daardoor wordt Nederland terecht vereenzelvigd met die politiek. Nederland trekt braaf naar Irak wanneer de Amerikaanse president daarom vraagt. Officieel gaan wij daarheen om de lokale bevolking te helpen op weg naar de democratie. In de ogen van de islamitische wereld zijn wij echter gewoon onderdeel van de bezettingsmacht, gaat het ons om de olie en de vette contracten. En dus wordt dit ook door de Marokkanen in Nederland zo beleefd. Nederland geeft hen geen enkel handvat, geen enkele reden om solidair te zijn met onze politici.

Ook cultureel gezien is Nederland voor het grootste deel gericht op alles dat van over de oceaan komt. Onze muziek, onze film, ons fastfood en vooral ook ons nieuws is allemaal dáár gemaakt. Wie de blik eens naar een andere windrichting wil draaien heeft een schotelantenne nodig. Dat vinden wij dan gek en onaangepast. Nederland is zèlf slecht geïntegreerd: slecht geïntegreerd in de rest van de wereld buiten de westerse cultuur, hoewel wij ons altijd hebben laten voorstaan op het tegendeel.

Eigen identiteit
Misschien is het wel zo dat Nederland te weinig eigen identiteit heeft om voor een ander werkelijk herkenbaar te zijn. We zijn te afhankelijk geworden van de Amerikaanse cultuur en politieke opvattingen. Beter zou zijn om eens wat meer ons eigen plan te trekken en in onze maatschappij wat meer herkenningspunten in te bouwen waarin ook andere culturen dan de westerse zich in kunnen vinden. Dat betekent uitdrukkelijk niet dat wij ons aan alle kanten moeten aanpassen aan allerlei archaïsche opvattingen die door nieuwkomers eventueel over onze grenzen worden binnengesjouwd. We zijn op zich heel goed in staat om duidelijk te maken wat onze manieren zijn. Wie het daar niet mee eens is kan de weg worden gewezen naar de democratische procedures om daarin verandering te brengen. Wie desondanks blijft vinden dan homo's maar met de kop naar beneden van het dak moeten worden geflikkerd gaat maar terug naar het land waar hij vandaan kwam, daar waar ze ongetwijfeld géén homo's hebben. Hier zijn ze wel, dus take it or leave it.

Geitenneukers
Verreweg de meeste islamitische gezinnen in Nederland zijn hele brave, keurige gezinnen. Net christelijk, maar dan anders. Zij werken voor hun centjes, betalen belasting en premies, kijken televisie, koken hun lekkere potje. Sommigen gaan op vrijdag netjes naar hun gebedsgebouw, maar het merendeel doet zelfs dat niet eens.
Maar wat doen wij? Wij gaan lopen zeuren over het dragen van hoofddoekjes en djalabba's, wij fixeren ons op 'harde kernen' en wij gaan ze lopen schofferen over hun 'achterlijke' godsdienst: zij zijn allen geitenneukers!

Homo's en christenen
Nee, in zó'n land ga je je direct thuisvoelen! Zo'n Nederlander wil jij óók meteen zijn! Ondertussen is er zelden een dergelijk hevig debat over de dresscode in het orthodox christelijk milieu, over de weigering hun kinderen in te enten, over hun absurd ver doorgevoerde zondagsrust, over naakte zonderlingen die slechts gekleed in string op rolschaatsen door het Vondelpark zwieren, over kerkvaders die condooms verbieden tegen HIV, het discrimineren van vrouwen in de SGP en in de katholieke kerk of over de prostaatoperaties op de EO-televisie. Tevens wordt vergeten dat ook christelijk Nederland merendeels anti-abortus en anti-euthanasie is en bovendien meestal homo's maar vieze mensen vindt. Kortom, de islam is door de bank genomen net zo onverdraagzaam als elke andere religie.
Het is nog niet zo héél lang geleden dat religieus Nederland er schande van sprak dat het televisieprogramma 'Zo is het toevallig ook nog eens een keer' het Onze Vader parodieerde of dat Phil Bloom bij de VPRO naakt op de buis verscheen. In de krant van wakker Nederland stonden koppen van dezelfde verontwaardigde grootte als de afgelopen week. Opvallend afwezig was destijds de term 'vrijheid van meningsuiting'.

Medeverantwoordelijkheid
Ik zou dus zeggen: láát die moslimmensen, zolang ze er anderen maar niet mee vervelen. Dan voelen ze zich misschien niet bedreigd, meer op hun gemak en kan vanaf dat moment het ook voor hen onvermijdelijke emancipatieproces z'n loop hebben. Maak ze minister, burgemeester, hoofdcommissaris van politie of dijkgraaf. Geef ze medeverantwoordelijkheid voor de rechtsstaat Nederland, laat ze er werkelijk bijhoren. Volgens mij worden ze dan sneller échte Nederlanders, landgenoten die niet bang zijn om hun eigen religie af en toe eens ter discussie te stellen.

Moordenaar
Het grootste deel van mijn leven woon ik in Amsterdam Slotervaart, dezelfde wijk waar ook verdachte Mohamed B. woonde. Het is er stukken prettiger dan de media doen voorkomen. B. ging hier naar school en beheerste het Nederlands perfect. Zo op het oog dus prima geïntegreerd. Hij was diep gelovig, maar hij is nooit de deuren langs geweest om dat geloof aan anderen op te dringen. Tot zover niets aan de hand. Toch werd hij een beestachtige moordenaar. De eerste reflex is om dingen die eventueel bijgedragen kunnen hebben aan zijn radicalisering niet te willen doorgronden. Misschien is het ondanks de emoties juist verstandig dat wèl te doen. Een tevreden en betrokken burger wiens menselijke waarde wordt gerespecteerd heeft immers geen reden tot radicalisme.

Vrijheid van meningsuiting
Ik heb de indruk dat mijn Nederlandse medeburgers dit soort overwegingen momenteel niet graag horen. Want wij zijn natuurlijk de onschuld zelve. Om mij heen hoor ik grote woorden gebruiken: een aanslag op de vrijheid van meningsuiting, keiharde maatregelen, de bijl aan de wortel van onze rechtsstaat, een terroristische aanslag, dit pikken wij niet langer!
Ik vrees dat de opgewonden uitlatingen van politici als Verhagen en Wilders ons niet verder zullen helpen. Het zijn holle frasen die radicalisering verder zullen voeden. Met de lieden als Mohamed B. is geen discussie meer mogelijk, die zijn al te ver heen. Maar we kunnen wel degelijk zorgen dat er niet meer van deze moordenaars bijkomen. Want de praktijk is dat ik dit allemaal nog steeds rustig kan zeggen. Wanneer ik stevige kritiek heb op de islam kan ik die tegenover moslims gewoon uiten. Waarschijnlijk omdat ik daarvoor geen termen als 'achterlijk' en 'geitenneuker' nodig heb. Zo geniet ik meer van mijn vrijheid van meningsuiting.

Update: bericht gewijzigd wegens tegenstrijdige berichten over de werkelijke naam van de verdachte.

Update 2: Dit stuk is/was onderwerp van gesprek bij:
- Hanneke Groenteman weblog
- Buzz op radio 3FM
- Maroc.nl
- Ouwe Reus schreef een uitgebreide reactie op dit artikel

Tags: