Juridisch waardeloos
Woensdag 06 Februari 2008 in categorie Criminaliteit en recht
Nu de gemoederen rond de geruchtmakende uitzending van onze nationale misdaadverslaggever een heel klein beetje zijn bedaard, kunnen we voorzichtig de balans opmaken. Want in hoeverre heeft deze private methode van onderzoek en opsporing nu eigenlijk de rechtsgang en de waarheid gediend? Eigenlijk kunnen we al snel concluderen dat alle ophef rond de televisieuitzending van Peter R. de Vries in geen enkele verhouding staat tot het feitelijk resultaat.Het resultaat had moeten zijn: een onomstotelijke vaststelling hoe Natalee Holloway was verdwenen, wie daarin de hand had gehad en of zij nog leefde of niet.
Dit is immers wat wij mogen verwachten na een claim als: 'de zaak is opgelost'.
Het werkelijke resultaat is echter een 'bekentenis' van de veronderstelde dader Joran van der Sloot, die hij al voor de uitzending weer introk. Tevens was de 'bekentenis' verkregen onder illegale omstandigheden. Strafpleiter Gerard Spong veegde hiermee al publiekelijk de vloer aan in De Wereld Draait Door: het is strafbaar om zonder iemands medeweten beeldenopnamen van hem te maken in een privé-domein. En een auto wordt beschouwd als een privé-domein. Een ander gevolg van de uitzending was, dat ook andere personen ongewild bij de zaak betrokken werden. Zoals Daury Rodriguez, die door Joran werd aangemerkt als mededader, als de persoon die Natalee in zee had gedumpt. Al de dag na de uitzending bleek dat deze meneer ten tijde van de verdwijning in Nederland verbleef.
Of zoals de arme 'Johan' uit Drachten, wiens huis werd belegerd en die maar nauwelijks ontkwam aan een volksgericht.
Of de ouders van Joran, die op advies van het Openbaar Ministerie in Aruba moesten onderduiken.
Het staat Peter R. de Vries natuurlijk vrij om zijn journalistieke werk te doen en op dit gebied heeft hij ook heel wat belangrijke dingen boven water gekregen. Daaraan mag het programma zeer zeker bestaansrecht ontlenen.
Minder fraai is echter de sensationele context waarin De Vries zijn bevindingen plaatst. Ook is de toonzetting steevast dermate (ver-)oordelend, dat hij zich hiermee een positie toeëigent die hem niet toekomt.
De journalist die niet alleen onderzoek doet, maar ook verhaal gaat halen en daarna publiekelijk veroordeelt.
Resumerend heeft de 'bloedstollende' uitzending van De Vries dus het volgende opgeleverd: een juridisch waardeloze 'bekentenis', strafbare feiten gepleegd door De Vries, zijn informant Patrick van der Eem en SBS6, een bedreigende volksoploop in Drachten, een onterechte beschuldiging richting Daury Rodriguez, een bedreigende situatie voor slechts indirect betrokkenen als de ouders, een publieke veroordeling van een verdachte, een te verwachten strafvermindering wegens overmatige publiciteit wanneer het ooit tot een juridische veroordeling van Joran mocht komen en te verwachten schadeclaims van mensen die ongewild en onterecht betrokken werden in dit televisiespektakel. En een nog altijd verdwenen meisje natuurlijk.
Het beeld dat het publiek inmiddels van Joran van der Sloot heeft gekregen is niet fraai. Hij is een onverbeterlijke leugenaar, een gevoelloos mens zonder inlevingsvermogen en respectloos tegenover de andere sekse. Maar daarvoor kan hij niet veroordeeld worden. In een normaal strafproces zou bij psychiatrisch onderzoek bijvoorbeeld kunnen blijken dat hij lijdt aan 'pseudologia phantastica' (door schrijfster en blogcollega Merel Roze indringend beschreven in haar boek Fantastica), of aan pathalogisch liegen.
Gezien alle onwaarheden die tot dusver uit de mond van Joran van der Sloot zijn opgetekend, behoort één van deze ziektebeelden zeker tot de mogelijkheden. Het zijn aspecten aan een zaak waaraan misdaadjournalisten als De Vries geen boodschap hebben, die doen alleen maar afbreuk aan de sensatiewaarde van het mediaspektakel.
Enig kritisch zelfonderzoek van de betreffende sector in de journalistiek lijkt mij gewenst. Programma's die verdachten voor het kijkersfront ter verantwoording roepen bevinden zich op het hellend vlak van de eigenrichting. Die kant moeten we niet op willen. Anders is Joran straks minder kansloos met zijn 'vette schadeclaims' dan De Vries voor mogelijk hield...
| Tweet |
