Bevrijdende leugens

Een gastcolumn van Mariana Oud-Caso

Maandag 27 Maart 2006 in categorie Gastcolumns

Vorige week besteedde de NRC een pagina aan het verhaal van een Argentijns meisje dat net had ontdekt dat haar vader en moeder eigenlijk niet haar échte vader en moeder waren, maar min of meer de moordenaars van haar biologische ouders. 'Waarheid maakt vrij' was de kop boven het artikel van Marcel Haenen, over de veelvuldige babyroof tijdens de junta.

Gisteren las ik in de Volkskrant dat de Moeders stoppen met hun jaarlijkse verzetsmars op de Plaza de Mayo, het plein voor het Argentijnse presidentiële paleis. De verzetsmars is niet meer nodig, aldus de woordvoerster van de Madres, want: de vijand huist niet meer in dat paleis. De huidige (linkse) president, Nestor Kirchner, heeft hun vertrouwen gewonnen door de daad te voegen bij zijn verkiezingsbeloften, en veel te doen voor de mensenrechten in Argentinië. Zo heeft hij de amnestiewet afgeschaft die Videla en consorten tegen vervolging beschermde, en heeft hij de voormalige marineschool ESMA, het meest beruchte foltercentrum van de dictatuur, tot permanent museum gemaakt.

Volgende week gaat Koningin Beatrix op staatsbezoek naar Argentinië. Ze moet dan natuurlijk ergens een krans leggen, en welk monument is daarvoor uitverkoren? Het standbeeld van generaal Joséde San Martin, die in 1818 vermoord werd. Qua historische relevantie vergelijkbaar met Willem van Oranje, en ook qua actualiteit.
Maar je kunt natuurlijk geen krans leggen bij een monument voor de desaparecidos, als je Jorge Zorreguieta eenmaal als schoonvader van je zoon hebt omarmd, dat snap ik best... Die vrijheid heb je niet, als Koningin, toch...?

Vanmorgen ontving ik een mailtje van mijn oom in Argentinië, een broer van mijn moeder. We mailen eigenlijk nooit; het contact is nooit erg hecht geweest. Het mailtje, dat aan tientallen mensen was geadresseerd, bevatte een open brief aan de president. De ontvanger wordt opgeroepen de mail door te sturen naar zoveel mogelijk mensen, bij wijze van steunverklaring aan de schrijfster. Deze laatste roept de president in dramatische bewoordingen op niet langer de kant te kiezen van de subversieven, en de zogenaamd verdwenen Argentijnen, en meer compassie te tonen met militairen zoals haar gesneuvelde man, échte patriotten, die slechts streden voor een beter Argenitinië.
Blijkbaar heeft mijn oom het ook nicht gewusst, en verkeert hij in de veronderstelling dat wij Argentinië verlieten voor een hele lange vakantie.
Niet de waarheid maakt hem vrij, maar de leugen.

Mariana Oud-Caso is geboren in Buenos Aires en getogen in de Noord-Hollandse polder. Zij is vertaler, docent, free lance schrijver en blogger op Polderzilver.

Tags: