Verdonk niet adequaat genoeg

Dinsdag 15 November 2005 in categorie Opinie

Minister van Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie kreeg de afgelopen weken van alle kanten flink onderuit de zak. Hoe terecht is dat eigenlijk, vroeg ik mij af. Want als minister van Vreemdelingenzaken kun je het al jarenlang nooit goed doen. En wat dat betreft wordt Verdonk dus mede afgerekend op de erfenis van al haar voorgangers.
Wat werkt nu precies allemaal in het nadeel van Rita Verdonk? Allereerst lijkt het me een onverstandige zet geweest van dit kabinet om vreemdelingenzaken én integratie in één portefeuille onder te brengen. Het zijn nota bene de meest heikele onderwerpen in onze samenleving, daar mag je best twee verschillende ministers voor over hebben.

De erfenis van Cohen...

Er wordt nogal eens vergeten dat Verdonk een wet uitvoert die in 1999 door toenmalig staatssecretaris Job Cohen op stapel is gezet en die medio 2000 door de Kamer werd aangenomen. Voor deze wet was een ruim draagvlak in de samenleving, want het moest nu maar eens afgelopen zijn met die massale instroom van vreemdelingen.
Rondom deze wet kwam er een 'terugkeerbeleid', werd de IND fors uitgebreid om de grote achterstanden weg te werken, werd de procedure flink bekort en werden alle verschillende 'statussen' -met evenzoveel beroepsmogelijkheden- teruggesnoeid tot één. Samenvattend: de instroom van vreemdelingen moest krachtig worden beperkt tot degenen die het echt nodig hadden.

mooi zo

Opgesloten bij drugssmokkelaars

Mooi zo, dacht de meerderheid in Nederland, dat zal tijd worden. Maar nu lag er weliswaar een strenge wet die het kaf van het koren moest scheiden, de uitvoering ervan had vele haken en ogen. Daarbij kwam het humanitaire aspect nogal eens in het gedrang.
Dit vindt mede zijn oorzaak in de onwil om een 'generaal pardon' voor de oude gevallen af te kondigen, waardoor men niet met een schone lei kon beginnen. Ook had men geen oplossing voor uitgeprocedeerde asielzoekers die op straat kwamen te staan.
Al deze 'neveneffecten' leidden tot mensonwaardige toestanden als volledig geïntegreerde gezinnen die na jarenlang verblijf alsnog en soms zelfs deels werden uitgezet, dakloze rondzwervende vreemdelingen in de illegaliteit en afgewezen asielzoekers die werden opgesloten bij drugssmokkelaars.

ultieme pech

Wanneer je als minister geen greep lijkt te krijgen op dit soort voorvallen en ze daarmee in feite afwentelt op andere organisaties in de samenleving, mag je dat worden aangerekend. Verdonk had als ultieme pech dat er ook nog eens een brand uitbrak in een uitzetcentrum waarbij elf doden vielen. Daarmee vestig je geen beeld dat je de zaken goed onder controle hebt en netjes afwikkelt. Temeer omdat de ondernemingsraad van de IND al in mei 2004 in een brief liet weten dat er in de uitzetcentra 'geen werkinstructies zijn en dat de veiligheidssituatie wordt onderschat' (bron: Nova).

mensensmokkel

Anderzijds weet deze minister de zaken die wél goed gaan niet al te best over het voetlicht te brengen. Zo zijn de dossiers (nog niet allemaal) van de bekende 25.000 schrijnende gevallen serieus bekeken en hebben velen alsnog een verblijfsstatus gekregen.
Te weinig krijgt het publiek ook te horen dat problemen mede worden veroorzaakt door asielzoekers zélf. Vele zogenaamde asielzoekers zijn economische migranten. Daar hebben ze vanuit hun optiek en situatie domweg gelijk in, maar Nederland is nu eenmaal geen land dat aan al deze mensen plaats kan bieden.

De mensensmokkel is een bloeiende bedrijfstak. Als ú wordt gevraagd op een blinde kaart aan te wijzen waar bijvoorbeeld Somalië ligt, is er grote kans dat u met de kaartenstok op de verkeerde plek of zelfs het verkeerde continent staat te porren. Omgekeerd schijnt men dikwijls tot in de meest dorre uithoeken der woestijnen te weten waar ons kleine polderlandje ligt. Zie dan als minister voor Vreemdelingenzaken nog maar eens wereldwijd uit te leggen dat het luilekkerland slechts een beperkte bergingscapaciteit heeft.

niet handig

De conclusie van dit alles moet zijn dat veel kritiek op deze minister terecht is, maar dat haar tegenstanders binnen en buiten het parlement deze best eens wat meer genuanceerd en to the point mogen verwoorden, in plaats van op een spandoek. Het schort namelijk vooral aan de uitvoering en de communicatie.
Zo is de IND na al die jaren nog steeds allerminst een toonbeeld van een geöliede organisatie, slaagt Verdonk er niet in de diverse soorten opvang op een voldoende humane manier te regelen, zijn er geen goede oplossingen voor mensen die na afwijzing op straat staan of voor de mensen die door het land van herkomst worden geweigerd.
Tevens hoort het publiek nauwelijks iets over de vorderingen in het vreemdelingenbeleid in vergelijking tot vroeger. En om de verwarring nog groter te maken lopen de beleidsterreinen Vreemdelingenzaken en Integratie in het publieke debat nogal eens door elkaar. Zoals gezegd: niet handig om die twee verantwoordelijkheden bij één minister te leggen.

Tags: