De terminator
Maandag 15 Oktober 2001 in categorie Verhelderende Gesprekken
Ik kreeg een wanhopige mail van de heer V. Hij schreef:
"Geachte heer. Op mijn bedrijf is een reorganisatie gaande!"
Dat klinkt bekend, veel mensen klagen daar de laatste tijd over.
"Het ergste is nog dat je uiterst denigrerend wordt behandeld. Ze hebben een externe interim-manager ingehuurd. Een vrouw in een eng mantelpak. Als ik een voorstel doe krijg ik te horen: 'Het is niet aan jou om...' Als ik op de personeels-vergadering een kritische vraag stel, word ik uitgemaakt voor 'negatief'. Ik slaap slecht. De hele tijd lig ik te draaien en te denken hoe ik een ferm antwoord had kunnen geven. Maar ik kan toch moeilijk ruzie gaan maken. We leven toch niet meer in de jaren dertig van de vorige eeuw? Ik verdom het om nederig met mijn pet in de hand te gaan staan, zogezegd. Alles wordt ver boven ons hoofd beslist vanuit een ivoren toren.
REPLY:
Beste meneer V.,
U moet even niets doen. U bent het zoveelste slachtoffer van de misvatting dat dit soort lieden iets constructiefs kunnen bijdragen aan de verbetering van een bedrijf. Uw directie heeft er een puinhoop van gemaakt en probeert te redden wat er te redden valt. Daarom wordt externe 'deskundigheid' ingehuurd. Die types zijn duur. Ze beginnen al uren te schrijven wanneer ze 's morgens hun partner een afscheidszoen geven en het tuinhek achter zich dichtklappen. Uw directie veronderstelt ten onrechte dat wat duur is ook goed is.
Als een interim-manager zijn of haar werk niet goed doet zal de bedrijfsleiding dit nooit toegeven. Om verschillende redenen. Ten eerste: zij hebben deze alien zelf ingehuurd en kunnen dus moeilijk zeggen dat dit een fout besluit is geweest. Ten tweede: het doel van deze operatie was het verbloemen van hun eigen onvermogen om De Zaak weer op de rails te zetten.
Organisatiebureaus die interim-managers en aanverwant volk detacheren handelen in gebakken lucht. Meestal is de inhurende organisatie er na afloop nog slechter aan toe dan voorheen of zelfs failliet. De interim-manager heeft echter gezorgd dat de uren op tijd zijn gedeclareerd en uitbetaald en 'hopt' vrolijk verder naar het volgende slachtoffer. Daarom is hier de bijnaam 'de Terminator' op zijn plaats.
Terminators (m/v) moeten zich per definitie arrogant en autoritair gedragen. Immers, ze komen een in een vreemde omgeving, kennen de bedrijfscultuur niet en moeten zich dus volop waarmaken. Zij bedienen zich van standaardfrases om het personeel direct op hun plaatst te zetten. Die dingen leren ze op de cursus.
Meneer V., de zinnen die u aanhaalt zijn bekend. Gewoon de autoritaire bullebas uithangen is het makkelijkst, maar 'not done'. Dus wordt een vernisje gebruikt. De standaard uitdrukking 'Het is niet aan u om... enz.' moet u verstaan als: 'wie denk je wel dat je bent, bemoei je er niet mee.'Ook het woord 'negatief' is een veelvuldig gebruikt etiket dat onverwijld op het voorhoofd wordt geplakt van kritische werknemers (ongeacht of het opbouwende kritiek betreft). Bedoeld wordt: lastig.
De Ivoren Toren is eveneens een normaal verschijnsel en zelfs begrijpelijk vanuit de optiek van de Terminator. Alle beslissingen worden slechts in samenspraak met de opdrachtgever genomen, uw directeuren dus. Dat zijn immers de broodheren van de Terminator en ieder ander kan alleen maar een bedreiging vormen voor het volvoeren van zijn of haar missie. Wanneer de Terminator zich inlaat met de werkvloer wordt het alleen maar ingewikkelder om mensen te ontslaan. Verwacht dus niet dat uw inbreng op prijs wordt gesteld, hoe logisch dat voor een weldenkend mens ook moge zijn. De Terminator is niet weldenkend, slechts calculerend.
Om u nog enigszins moreel te bewapenen noem ik een enkel voorbeeld uit het Terminatorsjargon. Uitermate populair is tegenwoordig het werkwoord 'aansturen'. U krijgt dus geen verzoeken of opdrachten meer, maar u wordt aangestuurd. Dit om te benadrukken dat u een willoos werktuig bent dat zelf niet tot denken en beslissen in staat wordt geacht.
Tijdens personeelsvergaderingen moet uiteraard worden voorkomen dat men enthousiast zijn mening geeft over zaken die in werkelijkheid al lang zijn beslist. Gedachtenwisselingen worden direct doodgeslagen met de opmerking dat het niet de bedoeling is hier nu een 'brede maatschappelijke discussie' over te organiseren. Sterker nog, dikwijls roept men voor bepaalde onderwerpen de personeelsvergadering niet eens bijeen. Want 'hiervoor gaan we natuurlijk niet een complete Poolse Landdag houden.'
U ziet meneer V.: de komisch bedoelde Sterreclames van Commit-Arbo en Cup-a-Soup staan eigenlijk niet eens zover van de dagelijkse werkelijkheid. "Aahh! Daar hebben we de baas. Die komt zijn mensen motiveren!"
Zolang de Terminator in huis is kunt u uw bureaustoel maar het best op de laagste stand zetten en zodoende proberen achter uw bureau uit de wind te blijven. Vestig uw hoop op het feit dat de interim-manager straks weer vertrekt. En dan zult u al uw energie nodig hebben voor het puinruimen...
Ik wens u veel sterkte.
Tweet |