onder de groene linde

Dinsdag 22 Maart 2005 in categorie Het vaderlandsch cultuurgoed

Heel, héél lang geleden, jongens en meisjes, was er eens een radioprogramma. Als ik mij goed herinner werd het uitgezonden aan het begin van de middag, waarschijnlijk rond een uur of twee. Toch al geen tijd waarop je bioritme op z'n best is.
De naam luidde: 'Onder de Groene Linde'. Het is reeds lang uit de ether verdwenen en de goden zijn hiervoor geloofd en geprezen. Want wat zich allemaal onder die groene linde voltrok tart elke beschrijving. Het programma werd gevuld met Nederlandse volksliedjes. Niet het bekende werk, maar juist datgene dat al bijna in vergetelheid was geraakt. Mijns inziens terecht overigens. De luisteraars waren van harte uitgenodigd om de diverse deuntjes aan te dragen, hetgeen meestal ook nog eens resulteerde in tien verschillende versies van hetzelfde wanprodukt.

Heden ten dage is het niet meer voor te stellen wat er allemaal aan muzikale ellende opdook uit de diepste krochten en verste uithoeken van de Nederlandse gewesten. En men blééf maar doorgaan het ganse land af te stropen op zoek naar nieuwe 'aanwinsten'. Men groef ze op uit de naargeestige zandgronden, men stak ze uit het hoog- of laagveen, men trok ze uit de rivier- of zeeklei. Want in al die van god verlaten gebieden bleken nog mensen te wonen óók!

Maar het ergste was, waarde luisteraars, het aller- allerergste was, dat men die stokoude, tandeloze, beverige en kwijlende boerinnetjes nog zelf zo'n 'volksliedje' liet zingen óók! Onder die kreupele ouwe groene rotlinde! Voor de radio! Zomaar, en plein publique, waar iedereen er last van had! Want 'zingen' is natuurlijk een veel te beleefde aanduiding voor het krakerig valse gejammer dat de rochelende kelen der bejaarde boerendochters ontsteeg. Bijvoeglijke naamwoorden schieten tekort om deze auditieve ellende te beschrijven.

Tot slot wil ik u de link met het heden niet onthouden. Het volkscultureel gekerm is indertijd vastgelegd door ene meneer Ate Doornbosch en hopelijk door hem diep begraven in het stof van het Meertens Instituut, oftewel 'Het Bureau' uit de boeken van J.J. Voskuil. Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert de Nederlandse cultuur en heeft ook een volksliedarchief. Kenners van de Voskuilboeken is nu waarschijnlijk al een lichtje opgegaan. Ate Doornbosch heet in 'Het Bureau' Jaring Elshout.

Is iemand van u trouwens in het gelukkige bezit van een open haard? Want al schrijvend heb ik hier inmiddels een flinke stapel brandbaar materiaal verzameld, met al dat doornbosch, die groene lindes en dat elshout.