De jihad tegen het roken
Woensdag 31 December 2003 in categorie Politiek & Maatschappij, Lijf en ledematen, Opinie
De discussie rond het roken laait op het eind van het jaar nog even lekker fel op. Want morgen is het 1 januari 2004 en dan heeft iedereen recht op een rookvrije werkplek. Ook als je dat helemaal niet wilt: je hebt een verplicht recht. Opvallend is het fanatisme waarmee de strijd wordt gevoerd, vooral van de zijde van organisaties voor niet-rokers als Stivoro en Clean Air Now. Ik ben zelf al enige tijd gestopt met roken, maar als ik dan dat verbeten hoofd zie van mevrouw Geertruida (Trudy) Prins, directeur van Stivoro, dan denk ik: hier wil ik eigenlijk niet bij horen.
De anti-rooklobby staat mij tegen. Ik vind het prima wanneer niet-rokers worden gevrijwaard van tabaksrook. Je hoeft tenslotte de zooi van een ander niet in te ademen als je dat niet wilt. Maar de anti-rokers stralen een type onverdraagzaamheid uit die verder gaat dan het anti-roken. Je krijgt de indruk dat zelfs wanneer héél Nederland morgen stopt met paffen, zij zich dan wel weer op iets anders werpen om hun medemens het leven zuur te maken.
We hoeven helemaal geen discussie te houden over de ongezondheid van roken en de noodzaak tot stoppen. Van mij mogen ze doorgaan met hun pogingen mensen over te halen van de sigaretten af te blijven en de belangen van niet-rokers te verdedigen. Maar moet dit gebeuren met de onsympathieke methoden die uit de Verenigde Staten worden geïmporteerd? Want het is natuurlijk te dol voor woorden dat mensen die ervoor kiezen om wèl te blijven roken, direct naar koude en tochtige hangplekken worden verbannen. Wanneer je niet rokende werknemers recht geeft op een rookvrije werkplek, kun je toch minstens het fatsoen opbrengen om wèl rokende medewerkers een behoorlijke gebruikersruimte te geven.
Over gebruikersruimten gesproken: café's zijn feitelijk gebruikersruimten voor verslaafden aan alcohol, nicotine en cafeïne. Daar moet je dus niet het roken willen verbieden. Wie niet geconfronteerd wil worden met de bijverschijnselen van drugs (alcohol, nicotine, marihuana) moet wegblijven uit de gebruikersruimten (café's en coffeeshops). Maar zelfs hier willen Stivoro en Clean Air Now hun zin doordrammen. Heel sluw wordt hiervoor de Arbo-wet misbruikt: de werknemer in een gebruikersruimte heeft recht op een rookvrije werkplek.
Volgens mij moet dit niet de manier zijn waarop wij in dit land met elkaar om willen gaan, namelijk de methode van repressie en stigmatisering. Dat wil niet zeggen dat we weer op de toer moeten gaan zitten van 'we komen er samen wel uit', want die blijkt in de praktijk toch te weinig bescherming te bieden aan mensen met luchtwegaandoeningen. Regels zijn nodig, maar laat daarbij beide partijen in hun waarde.
Momenteel gaat men teveel voorbij aan de kern van het probleem: roken is feitelijk een nicotineverslaving. En een verslaving dient ook als zodanig te worden benaderd. Mevrouw Trudy Prins van Stivoro gaat hier te makkelijk aan voorbij. In een column somt zij eerst de extreem verslavende eigenschappen van nicotine op, om daarna te beweren dat nicotine niet zo'n schadelijke stof is. Met dergelijke redeneringen schieten we weinig op natuurlijk. Het zou beter zijn om het beestje gewoon bij de naam te noemen en met nadruk te spreken van een nicotineverslaving. Op die verslaving moet je vervolgens je beleid en je voorlichting heel gericht afstemmen. In dit licht is het bijvoorbeeld helemaal fout om stoppers aan te raden nicotinepleisters of -kauwgom te gebruiken, want daarmee houd je de verslaving in stand.
Er moeten veel betere programma's komen om mensen te helpen bij het afkicken van een nicotineverslaving. Dit gaat verder dan alleen maar 'stoppen met roken'. Ook het probleem van de gewichtstoename na het stoppen moet bijvoorbeeld serieus aandacht krijgen. Momenteel wordt de mensen alleen maar het volgende schuldgevoel aangepraat: je bent te dik, dus ga daar wat aan doen! Opnieuw een campagne in de verwijtende sfeer dus. Net als bij alcoholverslaafden blijft ook de nicotineverslaafde levenslang verslaafd, ook al stopt hij met gebruiken. In dit kader is het interessant nogmaals te wijzen op de veelzeggende informatie bij Noorderlicht.
Tot slot zou ik ervoor willen pleiten om nimmer ex-rokers aan te stellen als bestrijders van het roken. Velen van hen slaan zo ongelooflijk door naar het andere uiterste dat je welhaast kunt spreken van een jihad tegen rokers. Elk gevoel voor proporties wordt uit het oog verloren, vooral het feit dat rokers net zulke gewone mensen zijn als niet-rokers. Ik ben in 't geheel niet verbaasd wanneer ik lees dat mevrouw Prins in het verleden zelf twee pakjes per dag rookte...
Meer over dit onderwerp bij Verbal Jam (serieus en minder serieus):
De Trekplek
Edje krijgt zijn vetje
Nicotinisme
Vertrouwd adresje
Stoppen met roken
Geen gevaar
Andere interessante links:
How stuff works: nicotine
Forces Nederland: informatiesite voor rokers.
Nicotine Anonymous
Stichting Rokersbelangen
Je eerste sigaret
Tweet |