ruzie om niks

Woensdag 23 Mei 2007 in categorie Grijze Golfslag

Gisteren moest ik denken aan de schrijfster Cri Stellweg, die eens had gezegd dat oud zijn verschrikkelijk was. Op zeker moment vond zij dat ze wel lang genoeg had geleefd.
En inderdaad, hoogbejaard zijn lijkt me geen lolletje. Ik vraag me wel eens af hoe het is om oud en stram te zijn, de rug steeds verder voorover gekromd, een ietwat paniekerige blik in de ogen omdat je de wereld om je heen niet meer zo best overziet of nog maar half begrijpt.

De onvermijdelijke kwaaltjes zijn misschien tot daaraan toe, het ergste is dat je langzaam de greep op jezelf verliest en bent overgeleverd aan de zorg van anderen.
Die anderen hebben het dikwijls dan niet makkelijk met jou. Het vernis van aardigheid en goed gedrag bladdert geleidelijk af en je minder prettige karaktertrekken liggen dan weer ongeïsoleerd aan de oppervlakte. Ik zie het bij mijn eigen oude ouders, vooral bij mijn vader. Die is 96. Gisteren had ik zowaar ruzie met hem. Het gekke daarbij was, dat ik pas geleidelijk in de gaten kreeg dat er sprake was van ruzie. Aanvankelijk zat ik namelijk nog rustig met mijn moeder te praten. Zij maakte zich als gebruikelijk zorgen over de dingen van de dag. Haar wereld moet op orde zijn en dat lukt niet altijd. Bovendien ligt haar enige zuster 'nogal slecht', zoals zij dat noemt.
Ze gaat waarschijnlijk dood, veronderstelde mijn moeder en liet een traantje.

Mijn vader hield zich ondertussen afzijdig en staarde vanuit zijn eeuwige leunstoel naar het beeld van de televisie. Paul de Leeuw. Precies diezelfde uitzending had hij de dag ervoor ook al gezien, maar dat was hij alweer vergeten. Daar maakt de Vara dus mooi misbruik van.

Mijn vader is geloof ik niet dement, maar helemaal lekker in z'n hoofd is hij toch ook weer niet. Hij onthoudt niks, maar over vroeger weet hij volop te vertellen. De grote wereld kan hij niet langer volgen en hij doet er ook geen moeite voor. Hoe moet je dat dan noemen? Seniel? Kinds? In elk geval is hij steeds vaker bot en egocentrisch.

Het geluid van de televisie stond uit en dat was niet naar zijn zin. We moesten allemaal gezellig naar Paul de Leeuw kijken in plaats van dat ik mijn moeder van streek zat te maken. Dat leidde ik althans af uit zijn geërgerde reacties. Op zo'n moment gaat hij altijd woedende wegwerpgebaren maken en roepen dat 'we er nou maar over moeten ophouden'.

Hier wordt mijn moeder dan weer pissig van, want zij voelt zich door hem de mond gesnoerd.
"Zie je? Dat doet hij nou altijd!"
Mijn vader eist op hoge toon dat het geluid van de tv áán gaat.
Want: 'Ik ben hier de baas!"
"Maar ik heb lekker de afstandsbediening!" zeg ik pesterig. Ja, sorry hoor, ik weet dat dit geen geriatrisch verantwoorde reactie is, maar ik moet af en toe ook om mezelf denken.

Mijn vader deed er kribbig het zwijgen toe en ik ging verder met het troosten van mijn moeder. Toen er onvermijdelijk weer een paar traantjes vloeiden, kwam mijn vader plotseling heftig geïrriteerd zowaar z'n stoel uit. Normaal komt hij alleen overeind om naar de wc of naar bed te gaan. Dus dit was heel bijzonder.
Met z'n rollator stevende hij dreigend op mij af.
"En ga nou maar weer naar boven!"
"Naar boven? Ik wóón helemaal niet boven!"
"Waar woon je dán?"
"Ga jij nou maar weer lekker in je stoel zitten, dan kun je daar eens fijn een tijdje over nadenken."
Ietwat ontregeld laat hij zich gewillig terugsturen naar z'n stoel.
"Die ruzies altijd..." moppert hij nog na.
We proberen hem uit te leggen dat er helemaal geen ruzie was, dat hij het allemaal verkeerd begrepen heeft. Het komt niet over, maar dat geeft eigenlijk niks. Over een kwartier is hij de hele affaire toch vergeten. Daarom zetten we het geluid van de televisie maar weer aan, dat helpt het beste.

Ik stapte maar eens op. Mijn moeder was weer enigszins op orde en mijn vader dutte vreedzaam weg bij Paul de Leeuw. Genoeg gemantelzorgd vandaag.

Dat wordt nog wat als ik zelf zo oud wordt. Tegen die tijd is het misschien het verstandigst als ik mezelf gewoon uit de roulatie neem. Zoals men doet met een verfrommeld en versleten bankbiljet. Ergens heb ik het vermoeden dat Cri Stellweg dat toen ook heeft gedaan. Maar ja, je moet maar durven, als het zover is...


Vanavond in Het Radiolog: Ruzie om niks.

Beluister het Radiolog van Verbal Jam elke woensdagavond om ±21:45 uur bij
De Avonden, het cultureel radioprogramma van de VPRO.

Aflevering gemist? Alle Radiologs kunt u als audiostream terugluisteren in de rechterkolom onder de kop 'Verbal Jam op de radio'.

Klik hier voor de inhoud van De Avonden van woensdag 23 mei 2007.

Het programma De Avonden is te ontvangen via de Concertzender op de kabel, met DAB-radio en als live stream op internet.