een scheve tong

Woensdag 25 Oktober 2006 in categorie Ergernis, Woede of Frustratie

Vanmorgen zat ik ineens na te denken over mijn accent. Gek, want vandaag heb ik nog niet eens zoveel gezegd, dus waar ik dát nou weer vandaan haal weet ik niet. Iedereen kan meteen horen dat ik uit Amsterdam kom en dat zit mij soms een beetje dwars. Ik schaam mij niet, maar Amsterdams wordt toch lichtelijk ordinair gevonden. Ik zou liever Algemeen Beschaafd Nederlands spreken. Dan heb je in het maatschappelijk verkeer toch een streepje voor. Je wordt onmiddellijk hoger aangeslagen en je ontplooiingskansen zijn aanmerkelijk groter. Met een beetje extra inspanning kan je dan toch al gauw minister van Buitenlandse Zaken worden.
Wie écht wat wil betekenen in de maatschappij moet accentloos Nederlands spreken. Zo hebben wij een Algemeen Beschaafde koningin, algemeen beschaafde journaallezers en een algemeen beschaafde premier. Qua accent dan. Je moet er toch niet aan denken dat Beatrix de troonrede begint met 'Leduh van duh Statuh Generaol!'. Dat wordt niet gepikt.
Zelfs de burgemeester van Amsterdam spreekt algemeen beschaafd, terwijl je toch juist van hém zou verwachten dat hij af en toe eens lekker jordanees uit de hoek zou komen. Niks hoor, hij kán het niet eens!

Feitelijk is hier sprake van pure accentdiscriminatie. Het plebs praat plat, de elite algemeen beschaafd. Volgens Van Dale is een accent zelfs een 'eigenaardige persoonlijke of regionale uitspraakwijze'. Kijk, daar ga je al: men vindt het eigenaardig. Je wordt meteen in de leipe hoek gezet!

Eigenlijk zit ik wel behoorlijk te balen, want als kleinklein kleuterjongetje sprak ik keurig netjes Nederlands. Totdat ik een vriendje kreeg. Freddie. Freddie was niet algemeen beschaafd. Hij nam bijvoorbeeld nooit de moeite om zijn moeder een beker melk te vragen als hij dorst had. Hij zette gewoon rechtstreeks de fles aan zijn mond en slurpte ongegeneerd de helft van de inhoud naar binnen. Dat zou ik thuis niet hoeven flikken. Het was mijn eerste cultuurschok.
En Freddie praatte dus ook bijzonder plat Amsterdams. Hij wist wel raad met mijn Algemeen Beschaafd Kleuternederlands. Binnen de kortste keren praatte ik als Freddie. Waarom nou niet andersom? Dan had Freddie misschien nog wel professor kunnen worden. En ik óók! Of toch minstens presentator bij het NOS-journaal. Dan zaten we nu niet opgescheept met Philip Freriks!

Verbal Jam is vanavond weer te beluisteren in het derde uur van het VPRO-programma De Avonden. Uitgezonden via de Concertzender op de kabel, via DAB radio en via internet.
Bovendien is het programma De Avonden er nu ook als Podcast.
Een overzicht van de bijdragen van Verbal Jam staat in de rechterkolom onder 'Verbal Jam op de radio'.

Tags: