joan de w. en jelle k.

Zondag 28 Maart 2004 in categorie Media

joan de wijkerslooth
joan de wijkerslooth
de weerdesteijn
Wat geeft dat toch weer een heerlijk gevoel van 'gaat u allen rustig slapen' als de top van ons justitieel opsporingsapparaat vechtend over straat rolt. De heren zijn met belangrijke dingen bezig. Niet met boeven vangen helaas, maar zo te zien met hun eigen machtsspelletjes. Het publiek slaat de media-activiteiten van toplieden als Joan de Wijkerslooth de Weerdesteijn, Jelle Kuiper en nu ook weer Arthur Docters van Leeuwen met verbijstering gade. Wat gebeurt hier allemaal?
Het zit zo. Gelóóf ik hoor, want ik ben ook maar een ignorante burger. In het clubblad van het Openbaar Ministerie schreef de hoge baas van dat OM, jonkheer Joan de Wijkerslooth, een column. Deze column droeg de titel 'Het Tijdperk van het Tegenhouden'. Voor een leek was dat weer lekker vaag, maar korpschef van Amsterdam-Amstelland, commissaris Jelle Kuiper, wist meteen waar 't allemaal op sloeg en voelde zich terstond op zijn politiepik getrapt. Want dat 'Tegenhouden' is nieuw politiebeleid: zoveel mogelijk misdaad bij voorbaat al frustreren en tegenhouden. En De Wijkerslooth vond die aanpak maar softe hap: niks tegenhouden, boeven vangen jullie! U begrijpt, ik vat de kwestie hier eventjes kort door de bocht samen, want dit akkefietje gaat ons straks nog genoeg tijd kosten, let maar op.

Korpschef Jelle Kuiper
jelle kuiper
Jelle Kuiper klom in de hoogste boom. Je zou verwachten dat de hoogste boom voor een hoofdcommissaris zijn baas is, te weten korpsbeheerder burgemeester Job Cohen, of desnoods de minister van Binnenlandse Zaken himself, Johan Remkes. Maar de dichtsbijzijnde hoge boom bleek De Volkskrant. Wèl zo makkelijk, dat scheelt weer een intern memo. 'Top justitie mist gevoel voor politiewerk', riep Kuiper vinnig vanuit de hoge boom. Met die De Wijkerslooth hebben we al nooit goed kunnen samenwerken en nou kraakt hij ook nog eens ons preventiebeleid af. Bovendien suggereert hij dat de politie daardoor minder aan opsporing toekomt. Tot zover het gejengel van Jelle.

Nou ja, u begrijpt, dit werd natuurlijk een opstootje. Inmiddels is minister van Binnenlandse Zaken Remkes erbij, de Tweede Kamer is toegesneld en minister van Justitie Donner zou ook ergens moeten rondhangen, maar die zie ik momenteel eventjes niet. In elk geval wordt er schande geroepen over het gedrag van die Kuiper! Er moet een spoeddebat komen, maar Juliana ligt nog boven de grond dus die spoed kan even niet. Remkes geeft Kuiper alvast op zijn falie. De Wijkerslooth moet eigenlijk ook op z'n donder hebben, maar die valt onder Donner. Ja, dat is handig geregeld in Nederland: het Openbaar Ministerie valt onder Justitie en de politie onder Binnenlandse Zaken. Geklungel gegarandeerd.

Arthur Docters van Leeuwen
Arthur Docters van
Leeuwen
Het wordt steeds spannender, dames en heren! Want ondertussen is de voorganger van Joan de Wijkerslooth, de volumineuze Arthur Docters van Leeuwen eveneens zachtjes naderbij geslopen. Hij ziet zijn kans schoon! Arthur heeft namelijk een plan, een Deltaplan voor de criminaliteitsbestrijding, zoals hij dat in de NRC noemt. Voor de vorm geeft hij de politie eveneens een veeg uit de pan, maar het gaat hem in werkelijkheid natuurlijk om de publiciteit voor zijn eigen Deltaplannetje. Dat lanceerde hij ook al eens in Netwerk, maar ja, wie kijkt er nu naar Netwerk? Nee, deze ruzie is een veel betere gelegenheid om zijn plan te promoten. En dus roept hij ferm: "Politie mag boevenvangen niet ontlopen!" Daarna schakelt hij zo snel mogelijk over op zijn Deltaplan: één grote baas op het ministerie, één baas voor de politie, de hele zaak op de schop. Er moeten namelijk veel meer zaken worden opgelost. Met 95 procent van alle misdrijven gebeurt helemaal niets. Dat moet rigoureus veranderen.

Het verhaal van Docters klinkt goed, spreekt aan bij de burger. Geen woorden maar daden, de bezem er doorheen. Toch blijf ik met wat vragen zitten, als ik zo brutaal mag zijn.

“Het enigszins beschaafd overvallen van de sigarenboer is de facto legaal...”
Alle betrokkenen, inclusief Docters van Leeuwen, hebben jarenlang de tijd gehad om zèlf de zaken eens flink aan te pakken. Kuipers gaat weg en voelt zich eindelijk vrij om hard naar justitie uit te halen. De Wijckersloot vindt het nodig om de politie op haar nummer te zetten, maar vergeet zijn eigen aandeel in de krakkemikkigheid van de criminaliteitsbestrijding. We kennen allemaal de vormfouten en de blunders van de officieren van Justitie, maar veel erger is de bizarre prioriteitenlijst die het tv-programma Zembla in oktober 2002 genadeloos aan de kaak stelde. Elk misdrijf moet een bepaalde hoeveelheid punten scoren om voor nadere opsporingsactiviteit in aanmerking te komen. In de praktijk ligt de lat dermate hoog dat je minstens uiterst gewelddadig verkracht moet zijn om te mogen rekenen op aandacht van Justitie. En dus is fietsendiefstal, autokraak, woninginbraak en het enigszins beschaafd overvallen van de sigarenboer zo'n beetje de facto legaal in Nederland.

De opvolger van Jelle Kuiper, de Groningse commissaris Bernhard Welten, wist zich deze week ook al direct geliefd te maken bij de Amsterdamse bevolking door te stellen dat de burger zelf maar eerst eens beter op z'n spullen moest passen. Dat kon bereikt worden door die spullen gewoon onverzekerbaar te verklaren. Met andere woorden: het is jullie eigen schuld dat jullie fietsen worden gestolen. Ja, dan weet je wel de juiste toon te treffen natuurlijk. Van die man kunnen we -net als van Kuiper- nog een hoop lol beleven.

Nee, de opsporingsbazen zitten voorlopig op z'n minst met een imagoprobleem. De mensen in de straat zullen zeggen dat zij maar eens moeten gaan overwerken om hun dikke salaris te rechtvaardigen. En dat zij kritiek op elkaar in het regulier overleg moeten spuien, dat scheelt ons parlement dan weer een hoop tijd en vergaderkosten. O ja, en dat de respectieve ministers eveneens moeten doen waarvoor zij zijn aangesteld: beleid maken en ondergeschikten aansturen. Misschien roepen ze ook wel dat corpulente zelfingenomen ex-topambtenaren hun werk moeten doen op het moment dat zij daarvoor zijn ingehuurd en niet pas als zij al lang en breed de bullebak uithangen op een andere riante werkplek. Dat scheidende commissmerissen niet pas bij het opstappen een grote mond moeten krijgen.

Maar ach, misschien zeggen de mensen in de straat zulke dingen helemaal niet, leg ik ze die woorden in de mond. Misschien zijn ze heel tevreden. Misschien is dit allemaal pure demagogie mijnerzijds. Mochten er echter politici zijn die zich gewoontegetrouw graag begeven in vergelijkingen met 'de ons omringende landen', ik zou zeggen: ga in dit geval gerust uw gang.

Bij de Duitsers krijg je tegenwoordig sneller je fiets terug dan vroeger.